Negen op de tien vrouwelijke voorgangers ervaart seksisme bij haar werk in de kerk
Amersfoort
Nagenoeg alle vrouwelijke predikanten van Nederland, zo’n 1300, kregen de online enquête toegestuurd. Ruim driehonderd vrouwen uit verschillende kerken vulden de vragenlijst in. De uitkomst: 86 procent van de vrouwelijke voorgangers geeft aan seksisme te ervaren in haar werk, deze voorgangers voelen zich ongelijk behandeld vanwege hun vrouw-zijn. Driekwart van deze voorgangers geeft aan seksistisch benaderd te worden door gemeenteleden. Ruim zestig procent deelt dat ze ongelijk behandeld wordt door collega-voorgangers. Een kwart van de voorgangers zegt seksisme te ervaren vanuit het bestuur van de kerk. De ongelijke behandeling uit zich op verschillende manieren. In reacties delen vrouwen dat ze bijvoorbeeld in kerkenraadsvergaderingen last hebben van ‘mansplaining’; mannen die doen alsof vrouwen geen verstand van zaken hebben.
Beluister ook de podcast Dick En Daniël Geloven Het Wel, waarin redacteur Aliene Boele te gast is. Zij deed onderzoek naar seksisme binnen de kerk.
bespreekbaar maken
Negentig procent van de vrouwelijke voorgangers die de enquête heeft ingevuld, werkt in de Protestantse Kerk in Nederland (PKN). De Protestantse Kerk wist niet dat vrouwelijke voorgangers op deze schaal geconfronteerd worden met seksisme, zegt Sophie Bloemert. Zij houdt zich binnen de PKN bezig met thema ‘veilige gemeente’. In een reactie op het onderzoek schrijft Bloemert dat de uitkomsten onderstrepen hoe belangrijk het is om in de kerk te praten over veiligheid. ‘Veiligheid bespreekbaar maken, vormt de basis voor een klimaat waarin iedereen binnen de gemeente zich veilig voelt. Ook zorgen gesprekken ervoor dat iedereen zich bewust wordt van zijn eigen rol in het benoemen en voorkomen van allerlei vormen van grensoverschrijdend gedrag.’ Het is voor kerkelijke gemeenten niet verplicht te praten over veiligheid. ‘Kerken mogen zelf bepalen aan welke thema’s ze aandacht besteden.’
hardnekkig verschijnsel
In 2016 bleek uit Belgisch onderzoek, hoofdzakelijk uitgevoerd in België en Frankrijk, dat 94 procent van de vrouwen op het werk geconfronteerd wordt met seksisme. Kaouthar Darmoni is directeur van Atria, een kennisinstituut voor emancipatie en vrouwengeschiedenis. ‘Hoeveel vrouwen op de Nederlandse werkvloer te maken hebben met seksisme weten we niet. Wat we wel weten, is dat seksisme een hardnekkig verschijnsel is.’ Volgens Darmoni speelt seksisme ‘sinds het begin der tijden’. ‘De werkvloer weerspiegelt de stereotypen die heersen in de maatschappij.’
De directeur signaleert dat veel organisaties een blinde vlek hebben voor seksisme. ‘De mannelijke manier van werken is vaak de norm, vrouwen kunnen zich daardoor onveilig en niet gewaardeerd voelen.’ Ook als een seksistische opmerking niet slecht bedoeld is, kan het wel schadelijk zijn voor vrouwen. ‘Vrouwen gaan minder goed presteren als ze keer op keer merken dat er getwijfeld wordt aan hun competenties.’ Om seksisme te bestrijden, zou de kerk er volgens Kaouthar goed aan doen meer vrouwen leidinggevende functies te geven. ‘De kerk moet uitspreken dat ze wél vertrouwen heeft in deze vrouwen.’ <
Opmerkingen over het uiterlijk, twijfel aan de capaciteiten, denigrerende teksten: het overkomt veel vrouwelijke voorgangers. Van de 312 predikanten die meededen aan het onderzoek van deze krant, stelde 86 procent tenminste een paar keer seksistisch te zijn behandeld. In deze grafiek staan de belangrijkste bevindingen op een rij.
Veel vrouwelijke voorgangers ervaren seksisme. - beeld nd
Seksisme komt het meest voor door gemeenteleden. - beeld nd
Vooral twijfel aan de kwaliteiten van vrouwelijke voorgangers komt veel voor. - beeld nd
Seksistische opmerkingen maken de voorgangers vooral boos en strijdlustig. - beeld nd
Volgens vrouwelijke voorgangers zou het goed zijn als er meer aandacht voor seksisme is in de opleiding. - beeld nd
