Luister naar

Honderd jaar kerkdiensten aan boord wordt gevierd met magazine en videoboodschap

Achtergrond
De Geestelijke Verzorging Koninklijke Marine bestaat deze donderdag 100 jaar. Voor kerkdiensten aan boord is steeds minder belangstelling.
Riekelt Pasterkamp
donderdag 20 mei 2021 om 03:00 aangepast 06:32
Tot in de jaren 60 van de vorige eeuw waren kerkdiensten aan boord van marineschepen verplichte kost.
Tot in de jaren 60 van de vorige eeuw waren kerkdiensten aan boord van marineschepen verplichte kost. beeld collectie nimh

Den Haag

Ze waren er al in de tijd van Tromp en De Ruyter: predikanten die meevoeren aan boord van marineschepen. Tromp vond hun aanwezigheid van het grootste belang. ‘Opdat de matrozen en soldaten, die anderszins rauw en ongebonden zijn, in Godes heilige vreese hoe langer hoe meer souden mogen worden onderwesen.’

Op 20 mei 1921 werd het ambt van vlootpredikant en vlootaalmoezenier bij Koninklijk Besluit ingesteld. Koningin Wilhelmina gaf de geestelijk verzorgers destijds de opdracht mee om ‘onze eigen mensen te beschermen tegen de gevaren van de boze buitenwereld’. Bij de landmacht waren al sinds 1914 veldpredikers actief.

verplicht

Tot in de jaren zestig van de vorige eeuw waren kerkdiensten aan boord van marineschepen verplichte kost. Sinds de jaren negentig verschuift de nadruk van ‘godsdienstige beleving’ naar ‘vertrouwenspersoon en luisterend oor’. Aan boord is er steeds minder belangstelling voor kerkdiensten. De Geestelijke Verzorging Koninklijke Marine telt nu tien vlootpredikanten (VLOP), negen vlootaalmoezeniers (VLAM) en acht humanistische raadsmannen/vrouwen. ‘Ik zie ons vak als een ambacht’, zegt Hoofd Geestelijke Verzorging Fred Omvlee, sinds 2002 vlootpredikant bij de marine in het marineblad Alle Hens. ‘We mogen iemands levensverhaal aanhoren. We stellen verhelderende vragen op het juiste moment. Daarin zijn wij een klankbord. Dat is ontroerend mooi werk.’

De VLOP’s en VLAM’s, zoals de geestelijken in het marinejargon worden genoemd, zitten overal ter wereld: van Aruba en Curaçao tot aan Irak. Zaterdag gaat er een geestelijk verzorger mee aan boord van Zr.Ms. Evertsen voor een reis naar het Verre Oosten.

geen bevel

Omvlee: ‘Wij zijn geen militairen, maar dragen wel een uniform en hebben een soort rangonderscheidingstekens, maar zonder gouden ‘krullen'. Dat betekent dat we geen bevel kunnen geven, maar ook geen bevel kunnen krijgen.’ Geestelijk verzorgers dragen geen wapens.

Het 100-jarig jubileum wordt deze donderdag herdacht met een videoboodschap. Op 15 oktober is er in Den Helder een interreligieuze bezinningsbijeenkomst. Dan wordt ook het magazine Eeuwschrift gepresenteerd, met een terugblik en vooruitblik op het werk van de geestelijk verzorgers bij de marine: ‘Eeuwig met mensen in zee’. <

Mail de redactie
Mail de redactie
Heeft u een tip over dit onderwerp, ziet u een spelfout of feitelijke onjuistheid? We stellen het zeer op prijs als u ons daarover een bericht stuurt.
Ruben van Wingerden: 'Als je een kruis met overtuiging draagt, dan lijkt me dat mooi en goed. Zeker als je je ervan bewust bent dat het gaat om Jezus, die aan dat kruis is gestorven.'

Hoe het kruis van martelwerktuig tot symbool van overwinning werd. 'Als fashion item vind ik het storend'

Christenen realiseren zich te weinig dat het kruis een martelwerktuig was, bedoeld om vernedering en angst in te boezemen, stelt Ruben van Wingerden. ‘Ik zou nooit “kruisig hem, kruisig hem” roepen bij The Passion.’

Laurens van Gurp tekende een verlaten stad. Hij wordt voor zijn gedetailleerde werk geïnspireerd door architectuur en de natuur die hem omringt.

Drie dingen die ik leerde van Goede Vrijdag. 'Het geheim is groot, maar een kind voelt het aan'

Hoe doorleef je in een geseculariseerde tijd Goede Vrijdag? Theoloog des Vaderlands Kees van Ekris komt met drie woorden die leven én samenlevingen kunnen veranderen.

De Nederlands hervormde kerk in Landsmeer raakte leeg in 2002 en werd in 2015 verkocht aan de van oorsprong Filipijnse Iglesia Ni Cristo.

Protestants noorden ontkerkelijkte sneller dan katholiek zuiden. Landsmeer spant voorlopig de kroon

Protestantse kerken zagen hun ledenaantallen eerder teruglopen dan katholieke en Noord-Nederland ontkerkelijkte forser dan het roomse zuiden. Na een vertraging begin deze eeuw gaat de secularisering nu harder dan ooit.

Patrick van der Linden (48), Niels Stouten (30) en Lia Verhaar (46)

De muziek van Bach verwondert deze mensen: 'De Johannes-Passion laat Jezus al 300 jaar als Heer zien'

De Johannes-Passion van Bach bestaat 300 jaar. Daarom wordt het stuk dit jaar extra vaak uitgevoerd tijdens de passietijd. Drie liefhebbers over hun ervaringen: 'Al ken ik het stuk goed, elke uitvoering is weer anders.'

De helft van de Duitse bevolking vindt dat het dansverbod op Goede Vrijdag wel wat versoepeld mag worden.

Waarom dansen op Goede Vrijdag is verboden in Duitsland en dat voorlopig zo blijft

Dansen in discotheken is op Goede Vrijdag verboden in Duitsland. Lang niet iedereen is het eens met het ‘dansverbod’. Toch blijft het van kracht. ‘Juist in onze tijd is het goed om even stil te staan.’

Petraeus werd uitverkoren om de serie te schieten, onder andere in de Armeens Apostolische Kerk Surp Hoki.

Voor zijn bekroonde fotoserie bezocht Bram 36 migrantenkerken. 'Soms is het prachtig, soms totale herrie'

Zesendertig zondagen ging fotograaf Bram Petraeus naar een migrantenkerk. Voor zijn fotoserie krijgt hij de Zilveren Camera 2023, een journalistieke prijs. 'Na een paar zondagen heb ik toch maar oordopjes meegenomen.'