Honderd jaar kerkdiensten aan boord wordt gevierd met magazine en videoboodschap
Den Haag
Ze waren er al in de tijd van Tromp en De Ruyter: predikanten die meevoeren aan boord van marineschepen. Tromp vond hun aanwezigheid van het grootste belang. ‘Opdat de matrozen en soldaten, die anderszins rauw en ongebonden zijn, in Godes heilige vreese hoe langer hoe meer souden mogen worden onderwesen.’
Op 20 mei 1921 werd het ambt van vlootpredikant en vlootaalmoezenier bij Koninklijk Besluit ingesteld. Koningin Wilhelmina gaf de geestelijk verzorgers destijds de opdracht mee om ‘onze eigen mensen te beschermen tegen de gevaren van de boze buitenwereld’. Bij de landmacht waren al sinds 1914 veldpredikers actief.
verplicht
Tot in de jaren zestig van de vorige eeuw waren kerkdiensten aan boord van marineschepen verplichte kost. Sinds de jaren negentig verschuift de nadruk van ‘godsdienstige beleving’ naar ‘vertrouwenspersoon en luisterend oor’. Aan boord is er steeds minder belangstelling voor kerkdiensten. De Geestelijke Verzorging Koninklijke Marine telt nu tien vlootpredikanten (VLOP), negen vlootaalmoezeniers (VLAM) en acht humanistische raadsmannen/vrouwen. ‘Ik zie ons vak als een ambacht’, zegt Hoofd Geestelijke Verzorging Fred Omvlee, sinds 2002 vlootpredikant bij de marine in het marineblad Alle Hens. ‘We mogen iemands levensverhaal aanhoren. We stellen verhelderende vragen op het juiste moment. Daarin zijn wij een klankbord. Dat is ontroerend mooi werk.’
De VLOP’s en VLAM’s, zoals de geestelijken in het marinejargon worden genoemd, zitten overal ter wereld: van Aruba en Curaçao tot aan Irak. Zaterdag gaat er een geestelijk verzorger mee aan boord van Zr.Ms. Evertsen voor een reis naar het Verre Oosten.
geen bevel
Omvlee: ‘Wij zijn geen militairen, maar dragen wel een uniform en hebben een soort rangonderscheidingstekens, maar zonder gouden ‘krullen'. Dat betekent dat we geen bevel kunnen geven, maar ook geen bevel kunnen krijgen.’ Geestelijk verzorgers dragen geen wapens.
Het 100-jarig jubileum wordt deze donderdag herdacht met een videoboodschap. Op 15 oktober is er in Den Helder een interreligieuze bezinningsbijeenkomst. Dan wordt ook het magazine Eeuwschrift gepresenteerd, met een terugblik en vooruitblik op het werk van de geestelijk verzorgers bij de marine: ‘Eeuwig met mensen in zee’. <