Zwitserse wet op ‘huwelijk voor iedereen’ mogelijk aangevochten in referendum

Bern

Zal de wet op het ‘huwelijk voor iedereen’, die op 18 december van het afgelopen jaar door het Zwitserse parlement werd goedgekeurd, de test van een volksstemming moeten doorstaan?

Daar begint het op te lijken in dit land van 9 miljoen inwoners, waar een vraag tot een referendum kan leiden als het lukt binnen honderd dagen na de officiële bekendmaking van de wet vijftigduizend handtekeningen te verzamelen.

kinderen

Dit is het geval: maandag 12 april is een aanvraag voor een referendum ingediend, die is ondertekend door meer dan 59.000 tegenstanders van het homohuwelijk.

De Zwitserse bevolking moet zich dus mogelijk dit najaar uitspreken over de wet, die niet alleen een huwelijk tussen personen van hetzelfde geslacht mogelijk maakt. Ook adoptie door homoparen en kunstmatige bevruchting voor lesbische stellen wordt in de wet geregeld.

Het referendum is in Zwitserland een gevestigde democratische praktijk. Zo werden de inwoners begin maart uitgenodigd om te stemmen over een wet die gezichtsbedekking in de openbare ruimte verbood.

liberaler dan Franstaligen

Kort na de parlementaire goedkeuring van het ‘huwelijk voor iedereen’ eind 2020, hebben drie comités zich gemobiliseerd om een referendum af te dwingen. Zij worden geleid door de rechts-populistische partij SVP (Zwitserse Volkspartij), de Stichting voor het Gezin en de EDU (Federale Democratische Unie).

Deze laatste, kleine partij, opgericht in 1975, bepleit een ‘politieke orde gebaseerd op bijbelse waarden’. Zij verzette zich in februari 2020 ook al tegen een wet tegen homofobie.

De Zwitserse Evangelische Alliantie (SEA-RES), die ook tegen het homohuwelijk is, heeft al op 15 januari in een verklaring laten weten het referendum te steunen. ‘SEA-RES had zich al tegen het wetsvoorstel uitgesproken toen dat bij het parlement lag, om verschillende redenen, waaronder de negatieve gevolgen voor het kind als het zonder moeder of zonder vader opgroeit’, verklaarde algemeen-secretaris Marc Jost aan de site Évangéliques point info.

Dat is niet het standpunt van de Evangelische Kirche, de protestantse volkskerk van Zwitserland. Haar synode stemde in november 2019 met grote meerderheid in met de openstelling van het burgerlijk huwelijk voor paren van hetzelfde geslacht.

De Rooms-Katholieke Kerk bewaart een discreet stilzwijgen in de discussie over een referendum, ook al verklaarde de Zwitserse bisschoppenconferentie begin december 2020 dat zij het door het parlement aangenomen wetsvoorstel ‘in deze vorm niet kon aanvaarden’.

‘De bisschoppen zullen waarschijnlijk geen stemadvies geven, met als argument dat het hier gaat om het burgerlijk huwelijk en niet om het kerkelijke’, verklaart een goede kenner van het dossier. ‘Dat de Zwitserse kerk zo voorzichtig is, komt doordat zij verdeeld is over verschillende stromingen: het Duitstalige deel, dat beïnvloed is door Duitsland, is liberaler dan het Franstalige en Italiaanstalige deel, die conservatiever zijn.’

Een andere reden voor de kerk om buiten dit debat te blijven kan liggen in de kritiek die is uitgelokt door haar steun in 2020 voor een initiatief met de naam ‘Voor verantwoordelijke multinationals’. ‘In sommige kringen van ondernemers is dit de kerk zo kwalijk genomen, dat zij ermee dreigen de kerkbelasting, die in sommige kantons verplicht is, niet langer te betalen’, vervolgt dezelfde bron.

zeven jaar debat

In december werd Zwitserland het 29e land ter wereld dat huwelijken tussen personen van hetzelfde geslacht toestond. De tekst is aangenomen na zeven jaar debatteren; het begon met een initiatiefvoorstel van de Groen-Liberale Partij in 2013. Dat was hetzelfde jaar dat Frankrijk stemde voor het ‘huwelijk voor iedereen’.

Geconfronteerd met de 59.000 handtekeningen van Zwitserse tegenstanders van de wet, blijven de voorstanders niet achter. Een petitie van de organisatie Operation Libero bereikte ook op maandag 12 april 100.000 handtekeningen. Volgens een opiniepeiling van GFS-Zürich die in november 2020 is gepubliceerd, is 82 procent van de Zwitsers voorstander van de openstelling van het huwelijk voor paren van hetzelfde geslacht.

Dit artikel is overgenomen uit het Franse dagblad La Croix waarmee het Nederlands Dagblad een journalistieke samenwerking heeft.