Franse en Britse gelovigen komen in opstand. ‘Kerken zijn essentieel voor het welbevinden van de natie’

Amersfoort

Verenigd Koninkrijk

Britse kerkleiders voelden eind september de bui al hangen: in een open brief vroegen ze premier Boris Johnson de kerken niet opnieuw te sluiten bij een eventuele lockdown. Kerkdiensten zijn essentieel voor het ‘welbevinden van de natie’, schreven de kerkleiders destijds. Desondanks moesten de kerken er begin november toch aan geloven, al mochten ze wel open blijven voor individueel gebed.

De huidige lockdown duurt in ieder geval tot het einde van deze maand, maar de gelovigen beginnen zich steeds meer te roeren. Meer dan honderd kerken van verschillende denominaties hebben aangekondigd naar de rechter te stappen, omdat ze vinden dat het niet mogen bijwonen van vieringen in strijd is met de godsdienstvrijheid. Ondertussen waarschuwde de politie in Londen de kerken om zich aan de restricties te houden. De meeste kerken doen dit, benadrukt de politie, maar in een aantal gevallen moest er toch worden opgetreden.

Duitsland

In Duitsland mogen gelovigen wel samenkomen, mits ze zich aan de regels wat betreft hygiëne en afstand houden. Daar zijn niet alle Duitsers blij mee, want al eerder lieten bijvoorbeeld bioscoopeigenaren weten het niet eerlijk te vinden dat de kerken open mogen blijven en zij moeten sluiten. Bondskanselier Angela Merkel liet eind oktober echter weten dat de kerken niet gesloten zullen worden vanwege de godsdienstvrijheid. De Keulse Luther Kerk heeft daarom besloten zelf voorlopig geen samenkomsten te organiseren, omdat de kerk het niet eens is met de andere beperkingen van het openbare leven. De situatie kan per deelstaat wat verschillen, maar de godsdienstvrijheid geldt overal.

Frankrijk

In Frankrijk gelden sinds het begin van deze maand dezelfde regels als in het Verenigd Koninkrijk: wel individueel naar de kerk, niet als (kleine) gemeenschap. In onder meer Parijs en Lyon waren het afgelopen weekend demonstraties tegen dit verbod. De bisschop van Lyon riep gelovigen op dit niet te doen. De Franse bisschoppen vingen eerder bot bij de Raad van State met hun verzoek de kerken toch te openen voor het vieren van de mis. Franse politici zijn verdeeld. Volgens Marine le Pen van Front National is het vieren van de mis geen probleem, omdat er voldoende afstand kan worden gehouden, Julien Bayou van de Groenen vindt daarentegen dat de kerken voorlopig dicht moeten blijven en hoopt dat wanneer nu iedereen binnenblijft de Fransen met Kerst weer naar de kerk kunnen. Wanneer het aantal coronabesmettingen blijft dalen, kunnen de gelovigen misschien begin december weer naar de kerk, liet minister van Binnenlandse Zaken Gérald Darmanin maandag weten in een ontmoeting met vertegenwoordigers van de kerken.

Niet alleen de katholieken laten van zich horen, het geldt ook voor de joodse gemeenschap. Mensen worden ongeduldig, zegt opperrabbijn Haim Korsia in Le Monde. ‘Ze begrijpen niet waarom je wel naar de winkel mag, maar niet op dezelfde afstand mag bidden in een synagoge.’ François Cavairoly, voorzitter van de protestantse kerken in Frankrijk, spreekt eveneens de hoop uit dat de vieringen spoedig kunnen worden hervat, maar benadrukt dat ‘solidariteit’ nu voorop staat.

Oostenrijk

Oostenrijk is dinsdag weer in een volledige lockdown gegaan om het coronavirus te bestrijden. Dat betekent dat de rooms-katholieke kerken in het land voorlopig alleen zijn geopend voor persoonlijk gebed. Dat liet de voorzitter van de bisschoppenconferentie, Franz Lachner, zondag weten. Het grootste gedeelte van de christenen in het land is rooms-katholiek. Wat de protestantse gemeenschappen doen, is niet bekend.

België

In België geldt tot half december een gedeeltelijke lockdown. Het aantal coronabesmettingen ligt in dit land vergeleken met andere Europese landen erg hoog. Net als in de meeste andere landen mogen er geen kerkdiensten met aanwezigen worden georganiseerd, maar mogen gelovigen wel individueel naar een kerk om te bidden. In België klinkt vanuit de bisschoppen geen protest tegen de maatregelen van de regering. Dit geldt ook voor protestantse kerken.

Griekenland

In Griekenland geldt vanaf 7 november weer een lockdown. Kerken blijven drie weken dicht. De aandacht ging echter naar de Grieks-orthodoxe bisschop Ioannis Lagadas, die overleed aan corona. Hij was een fel tegenstander van het dragen van mondkapjes en het houden van afstand bij de mis en werd hierin gesteund door andere kerkleiders. Politici roepen kerkleiders op de maatregelen openlijk te steunen. <