Luister naar

Meer dan een eeuw later komen onderzoekers met een verklaring voor mysterieus ‘dood water’

Nieuws
In 1893 beschreef de Noorse ontdekkingsreiziger en wetenschapper Fridtjof Nansen hoe zijn schip in de Poolzee plotseling nauwelijks meer vooruitkwam, terwijl de motor gewoon werkte. Hij noemde het fenomeen ‘dood water’. In 1904 liet de Zweedse oceaanonderzoeker Vagn Walfrid Ekman zien dat golven onder het wateroppervlak hiervoor verantwoordelijk zijn. Wanneer in de zee twee lagen water met een verschillende dichtheid op elkaar liggen, kunnen dit soort onderwatergolven ontstaan op het grensvlak tussen de lagen.
René Fransen
dinsdag 7 juli 2020 om 03:00 aangepast 12:31
Een laag water met een lage dichtheid (lichtgroen) ligt op een laag met hogere dichtheid. Op het grensvlak vormen zich golven die een schip vertragen of afwisselend vertragen en versnellen.
Een laag water met een lage dichtheid (lichtgroen) ligt op een laag met hogere dichtheid. Op het grensvlak vormen zich golven die een schip vertragen of afwisselend vertragen en versnellen. beeld nd

Poitiers

Maar waar Nansen beschreef dat de golven de snelheid van een schip vertragen, liet Ekman zien dat de snelheid wisselde. Franse onderzoekers schrijven nu in Proceedings of the National Academy of Sciences over nieuwe experimenten om de relatie tussen de twee fenomenen te begrijpen. Zij analyseerden onderwatergolven met laserlicht en maakten een wiskundig model om ze te begrijpen. Uit dit onderzoek blijkt dat de wisseling van snelheid die Ekman beschreef ontstaat wanneer de golven als een soort lopende band onder het schip doorgaan. Dat zorgt voor een afwisseling van versnelling en vertraging. Maar uiteindelijk gaat dit fenomeen over in de vertraging van de snelheid die Nansen zag.

De nieuwe belangstelling van de Fransen voor ‘dood water’ ontstond tijdens een onderzoek naar de Slag bij Actium van 31 voor Christus waarin Octavianus (de latere keizer Augustus) de vloot van Marcus Antonius en Cleopatra versloeg. De Egyptische vloot was moderner en sterker dan die van Octavianus, en er zijn verschillende redenen aangevoerd waarom hij toch won. In de Oudheid werd dit toegeschreven aan ‘zuigvissen’ die de schepen van verliezende partij vertraagden. Volgens de Franse onderzoekers was er mogelijk sprake van ‘dood water’, aangezien in de Baai van Actium de juiste omstandigheden aanwezig zijn voor de vorming van twee waterlagen.

Mail de redactie
Mail de redactie
Heeft u een tip over dit onderwerp, ziet u een spelfout of feitelijke onjuistheid? We stellen het zeer op prijs als u ons daarover een bericht stuurt.
Afbeelding

'Kweekembryo' roept vragen op: 'De vruchtbaarheid van mensen neemt al jaren af'

Onderzoek met menselijke embryo’s is grotendeels verboden. Wetenschappers zoeken daarom alternatieven om meer te leren over de vroegste ontwikkeling van de mens.

Afbeelding

Intensieve landbouw dé oorzaak voor achteruitgang vogelstand, klimaatverandering nauwelijks

De vogelstand in Europa loopt drastisch terug en dat komt vooral door de intensieve landbouw. Dat schrijft een internationale groep onderzoekers in wetenschappelijk vakblad PNAS.

Afbeelding

Niet alleen dieren, maar ook mensen laten sporen achter: 'Die informatie zwerft dus overal rond'

Wie privacy belangrijk vindt kan maar beter slippers dragen op het strand. Nieuw onderzoek laat namelijk zien dat uit de afdruk van een blote voet in het zand een DNA profiel van de badgast is te maken.

Afbeelding

Denver Coleman werd succesvol geopereerd aan haar hersenen vóór haar geboorte (en is daarmee een wereldprimeur)

Amerikaanse artsen hebben voor het eerst een succesvolle hersenoperatie uitgevoerd bij een ongeboren baby. De doctoren opereerden het kind in de baarmoeder aan een ernstige, potentieel dodelijke bloedvatafwijking in het hoofd.

Afbeelding

Met de Mars-robot Perseverance op zoek naar leven. 'We willen meer autonomie in de ruimtevaart'

Zijn wij alleen in het universum, of bestaat er ook op andere planeten leven? Monsters van de Mars-robot Perseverance zouden bewijs voor leven op Mars kunnen bevatten. Daarvoor moeten we ze wel op aarde kunnen bestuderen.

Afbeelding

Jongeren die walnoten eten kunnen zich beter concentreren en er zijn meer gunstige effecten

Je bent jong en je kunt je niet goed concentreren. Wat kan helpen? Spaanse onderzoekers kwamen met een opmerkelijk advies. Drie keer per week een handje walnoten eten, en het gaat al beter.