Een dijk van middeleeuwse allure

Steen en asfalt passen niet in het landschap. ‘We willen de dijk met klei verbreden’, zegt Erik Jolink, hydroloog bij waterschap Hunze en Aa’s in Veendam. Zo’n brede dijk vergt veel klei, die met tienduizenden vrachtwagenbewegingen van elders moet komen. Groningen grijpt daarom terug op de middeleeuwen. ‘We gaan de klei hier lokaal afschrapen uit de kwelders langs de Dollard’, zegt Jolink.
Deze week hoorden bestuurders van waterschappen, provincie, Rijkswaterstaat, gemeenten, bedrijven als Groningen Seaports en natuur- en landschapsorganisaties de innovatieve kleiplannen met instemming aan. Het waterschap gaat nog twee andere alternatieven onderzoeken. In de Polder Breebaart stroomt zeewater binnen met het getij. De polder is deels dichtgeslibd. ‘Dat slib willen we uitbaggeren en in klei omzetten, net als baggerslib uit de haven van Delfzijl’, aldus Jolink, die spreekt van een kleirijperij. Op een dijkvak van één kilometer worden de drie methoden beproefd. Kosten: zes miljoen euro. De kleiwinning kan de natuur een handje helpen, denken de onderzoekers. Vijftig kilometer verderop in Duitsland zijn tien hectaren kwelder ontdaan van een meter klei. ‘Het meertje dat daarna ontstond, is in amper tien jaar tijd alweer voor tweederde gevuld met slib uit zee’, weet Jolink.
In de tussentijd is de vegetatie verjongd en broeden vogels als de tureluur niet gehinderd door vossen in de waterige omgeving. Ook de Breebaartpolder – Natura 2000-gebied – kan door zulk baggerwerk een aantrekkelijke verjongingskuur ondergaan. Als de proeven met het baggerslib uit de haven slagen, dan is bovendien de waterkwaliteit in de Eems-Dollard een dienst bewezen. ‘Dat water is veel te troebel, onder meer doordat het baggerslib verderop wordt geloosd.’ Zo kan veiligheid bij hoogwater hand in hand gaan met natuurontwikkeling. Matthijs Kok, hoogleraar waterveiligheid aan de TU Delft kent de filosofie. ‘Het ziet eruit als een serieus experiment. Goed, de proef met de kleirijperij kost een paar centen, maar misschien levert het ook veel op.’