Nieuw album Bob Dylan: ‘Gospel is de muziek bij het goede nieuws.’
De tien songs op het dubbelalbum duren in totaal 71 minuten. De titel van het werkstuk is een song van countryartiest Jimmy Rodgers, waarin hij klaagt over zijn slechte gewoontes en manieren, terwijl hij toch goed weet wat heilzaam is. Het liedje was een hit in oktober 1929, de maand waarin de beurs van Wall Street crashte, als inleiding tot een wereldwijde, jarenlange depressie.
Verleidelijk dus om een parallel te zien met de coronacrisis, die naar verwachting een nog dieper effect zal hebben. Maar de apocalyptische wendingen op zijn nieuwe plaat hebben niets met Covid-19 te maken. Drie songs kwamen al uit de mediamachine sinds april, ‘Murder Most Foul’, ‘I Contain Multitudes’ en ‘False Prophet’. Dat laatste wil Dylan niet zijn.
zwarte ruiter
De volgepakte teksten trekken drie lijnen: Bob Dylan kent zijn klassieken en put daar ook uit. Daarnaast vormt het bijbelboek Openbaring ook hier weer een bron van inspiratie. Een derde bakermat is de Amerikaanse cultuurgeschiedenis. Er is een gevoel van urgentie: een bijna tachtigjarige artiest die niet kan optreden, heeft niet veel tijd meer om nog wat te zeggen. Dylan maakt dan ook een ander testament dan Leonard Cohen dis in rust koos voor een joods sterven. Dylan blijft de sarcastische vechtersbaas die het heil begeert, maar niet loskomt van de gitzwarte werkelijkheid.
In ‘Black Rider’ heeft hij met de zwarte ruiter, de dood, een afspraak in ‘Armageddonstraat’. Hij vreest het oordeel, maar hoopt op genade. ‘Black rider, black rider, tell me when, tell me how / If there ever was a time, let it be now / Let me go through, open the door / My soul is distressed, my mind is at war.’
In ‘Crossing the Rubicon’ gaat hij op weg naar de grote waterscheiding, zoals Caesar in 49 v. Chr. die bloedrode rivier overstak naar de macht en ondergang in Rome. Ook hier dringt de tijd, vagevuur en hiernamaals zijn dichtbij: ‘Three miles north of Purgatory, one step from the great beyond / I prayed to the cross, I kissed the girls, and I crossed the Rubicon.’
Daarnaast zijn er songs die eenduidiger hoop en liefde ademen. In ‘I’ve Made Up My Mind to Give Myself to You’, ondubbelzinnig religieus bedoeld, klinkt dat door: ‘If I had the wings of a snow white dove / I’d preach the gospel, the gospel of love.’ Dylan staat op de drempel en hij weet het. ‘Been thinking it all over and I thought it all through / I’ve made up my mind to give myself to you.’
George Floyd
Dylan wil over de wereld praten, zijn ik-vorm is collectief bedoeld. Vandaar misschien dat hij afgelopen weekend een lang interview gaf aan de New York Times. Doug Brinkley, hoogleraar aan Rice University en de historicus die de levens van een handvol Amerikaanse presidenten boekstaafde, belde hem nog even op, nadat George Floyd was vermoord. Dylan was ‘meer dan beroerd’ door de gebeurtenis in de staat waar hij vandaan komt. Het was ‘voorbij wanstaltig’. Hij hoopt dat er snel recht wordt gedaan ‘aan de nabestaanden en de natie.’
Dylan betuigt respect aan zijn pas overleden voorganger Little Richard, maar trekt vooral diens gospels naar voren. ‘Gospel is de muziek bij het goede nieuws, dat voorbeelden geeft en je moed geeft. Maar vandaag de dag is het er niet meer. Bovendien, slecht nieuws verkoopt beter.
Op twee punten loopt Dylan weg bij cruciale vragen: over zijn gezondheid blijft hij vaag: ‘Dat is de grote vraag, zeker?’ En hij kan en wil niet verklaren hoe Anne Frank terecht komt in een zinswending met de fictieve filmheld Indiana Jones en de Britse band The Rolling Stones. De Holocaust is diep en uniek. Toch houdt hij vast aan de gekozen trilogie.
Het is die koppigheid van stekelige woordparen en tegenstrijdige gedachtelijnen die Dylan interessant houdt. Dylan als ik-figuur is een containerbegrip: er past van alles in, zelfs een song die zo heet. Op zijn nieuwste boodschappenlijst is hij complex, veelomvattend, een rolmodel, tijdsbeeld, onheilsprofeet en liefdesapostel. Kortom, een keuzemenu.
+ diepgaand en coherent
- Dylan is een keuzemenu
Rough And Rowdy Ways
Bob Dylan. Colubia Records / Sony Music (2cd)
