Monument Graceland na 25 jaar als nieuw
Paul Simon (70) geeft op woensdag 18 juli een concert in de Ziggo Dome in Amsterdam, samen met de Zuid-Afrikaanse zanggroep Ladysmith Black Mambazo. Dat is 28 jaar nadat hij hun straatmuziek uit Soweto voor het eerst hoorde.
Het jaar erop zat hij twee weken in Zuid-Afrika en in 1986 kwam Graceland tot stand. Het ritme, de vrolijkheid, maar ook de schrille kleuren van apartheid en anti-apartheid inspireerden hem tot een plaat die de perfecte fusie leek tussen Afrikaans gevoel, westerse folkpop en ingenieuze teksten.
In de eerste minuut van The Boy in the Bubble is er al een bom in een kinderwagen op afstand tot ontploffing gebracht. In 1987 durfde Simon een wereldtoernee aan met Miriam Makeba en Hugh Masakela. Dat waren artiesten van naam die niet in hun eigen land konden spelen. Dus klonk in Zimbabwe het volkslied, in de verboden versie van het ANC.
boycot breken
Toch was er felle kritiek vanuit juist die kringen. De culturele boycot was een wet van Meden en Perzen en hoe goed en beroemd Simon ook was, wat hij deed mocht niet. Even klein als onverzettelijk negeerde hij de boycot, omdat zijn principe was dat muziek als niets anders kan bevrijden en verbinden.
In de jaren tachtig was dat politiek verraad, een kwarteeuw later heeft hij gelijk. De apartheid ging voorbij, de zwarte dominantie kwam en al die tijd bleef de township jive, als het matras waar Simon zijn teksten en melodieën op kon gooien. Songs als Homeless (moonlight sleeping in the midnight lake) en You Can Call Me Al (de middelbare man in crisis die rijk wordt door armoe te zien) staan nog steeds.
kraakhelder
De feestuitgave van dit album is de moeite waard. Zes alternatieve takes en een enorm goede documentaire geven niet alleen de muzikale geschiedenis weer, maar ook de maatschappelijke context in Amerika en Afrika; de titel van het album is ook het landhuis in Memphis waar de King leefde en stierf.
Whoopi Goldberg, Oprah Winfrey, Harry Belafonte maken hun opwachting, naturel en serieus. En als je de kraakhelder schoongemaakte cd beluistert, hoor je ook nog eens de Everly Brothers, Linda Ronstadt en Los Lobos.
pop *****
Graceland. 25th Anniversary Edition
Paul Simon. Sony Music. Cd + 6 bonustracks en dvd Under African Skies, 143 minuten
