Van aardappel tot chips
Hoe worden chips gemaakt? De fabriek van Frito Lay in de Amerikaanse staat Georgia snijdt dagelijks een half miljoen kilo aardappelen tot mooie plakjes. Maar elk chipje wordt gecontroleerd voordat het in een zak verdwijnt, zo blijkt uit een reportage van National Geographic.
In het meterslange snackschap van een gemiddelde supermarkt staan de zakken chips hoog opgetast. In gele, oranje of blauwe zakken. In diverse soorten smaken en ook in light-varianten. De smaak blijkt niet meer dan een trucje; neutrale basischips worden voorzien van een coating met het gewenste smaakje. Een volwassen Nederlander eet gemiddeld een kleine twee kilogram per jaar.
Vooral tijdens het kijken naar televisieprogrammas komt de zak met chips op tafel. Voedingsspecialisten verbazen zich niet over dergelijke cijfers. Chips zijn nu eenmaal zo lekker dat je ervan blijft eten, dankzij de uitgekiende combinatie van vet, zout en zoet. Eigenlijk is het makkelijker om er nee tegen te zeggen, dan om er tijdig mee te stoppen als je er enkele hebt geproefd. Maar gezond is anders.
maakproces
National Geographic leidt de hongerige consument door de fabriek. De spanning is er om te snijden. Het is enkele dagen voor Onafhankelijkheidsdag, 4 juli. Deze feestdag zorgt voor een piek in de omzet. Het is de dag dat Amerika zeker tien procent van de jaaromzet van fabrikant Frito Lay consumeert. Op de twaalf productielijnen van de fabriek mogen zich geen ernstige storingen voordoen. De makers schetsen stap voor stap het maakproces.
In de kern is het heel simpel. Aardappelen schillen, in flinterdunne plakjes snijden, bakken en een smaak toevoegen. Maar in een fabriek waar onafgebroken miljoenen kilos aardappelen passeren is het productieproces tot in het laatste detail uitgedacht. Zo leidt het schillen van al die kilos aardappelen tot een onafzienbare schillenberg. Om de afvalstroom nog enigszins te beheersen, kiest de fabriek voor een speciaal gekweekt aardappelras met een flinterdunne schil. Dat brengt ook weer problemen met zich mee. Deze aardappelen zijn heel kwetsbaar en moeten dus heel snel worden verwerkt.
bijzondere details
In de serie Megafactories al zes seizoenen in Nederland te zien bestaat altijd oog voor de bijzondere details. De consument zal in zijn zak met chips nooit een exemplaar met een bruine vlek aantreffen. Daar zorgt de fabrikant wel voor. Elk partje wordt, uiteraard met dank aan de moderne techniek, gecontroleerd op kleur en formaat. En chips maken is in die enorme fabriek maar één onderdeel van de productie. Het is ook de plek waar de populaire Doritos en nog veel meer soorten snacks van de band rollen.
Megafactories, NGC, 21.00-22.00 uur.
