Het dilemma van de kerktoren

Veel dorpen herken je aan hun kerktoren. Dat opvallende kerkonderdeel werd vooral populair tijdens de middeleeuwen. Nog steeds kun je je geen kerk voorstellen zonder toren(tje). Vanaf de renaissance bezorgen die kerktorens architecten echter ook hoofdbrekens. Ontwerpers grepen graag terug op de klassieke oudheid. Maar tempels en kerken uit de oudheid kennen geen torens, en de klassieke ontwerpwetten van symmetrie en proportie laten die ook niet toe. Hoe kerkbouwers dit soort dilemma’s oplosten, vertelt Thomas von der Dunk in Toren versus traditie, een prachtig kijkboek voor wie alles van kerktorens wil weten (uitg. Primavera, Leiden. 288 blz. € 34,50 tot 1 juli, daarna € 39,50). Op de foto St. Martin-in-the-Fields (1726) in Londen. Ontwerper James Gibbs wist als een van de eersten het klassieke tempelfront te combineren met een ‘middeleeuwse’ toren. Deze vorm werd zeer populair in Engeland en Amerika. ¦