Geschiedenis: Fransen importeerden koloniaal kanonnenvlees
Frankrijk haalde tijdens en na de Eerste Wereldoorlog 134.000 Afrikaanse soldaten naar Europa. Ze vochten in de loopgraven in België en Frankrijk. Zeeland kende zelfs een detachement Marokkanen.
Na de vrede van Versailles werden de zwarte troepen gebruikt om mee te helpen bij de bezetting van het Rijnland, dat Duitsland in het kader van de herstelbetalingen moest afstaan aan Parijs. Pas in 1922 mochten sommigen terug naar huis.
De Duitse propaganda gebruikt de zwarte Franse soldaten als boemannen en schrikbeeld. Het waren zwarte beesten, die werden losgelaten op Duitsland. Door Afrikaanse soldaten in te zetten werd het blanke ras verraden en werden Duitse vrouwen aan brute verkrachters overgeleverd. Raciaal ervoeren de Duitsers hun zwarte bezetter als een belediging.
modder en kroegen
Deze onbekende geschiedenis is geboekstaafd door Dick van Galen Last. Volgens hem werden zulke verhalen als hetze opgezet en gestuurd door de Duitse autoriteiten. Maar ook in eigen legerkring bleef de zwarte man een vreemde. Ze hadden problemen met hun blanke officieren, Franse en Duitse burgers, en met elkaar; juist zij waren kwetsbaar, in de modder aan de Somme en in de kroegen van het Rijnland. Ook de Britten en Amerikanen hadden zwarte soldaten, maar die deden veelal achter de frontlinies dienst.
Dick van Galen Last (1952-2010) studeerde geschiedenis aan de Universiteit van Amsterdam en werkte sinds 1977 in de bibliotheek van het Nederlands Instituut voor Oorlogsdocumentatie. Hij overleed tien dagen na zijn promotie (cum laude) aan de Universiteit van Amsterdam aan een hartaanval. Ralf Futselaar bewerkte het omvangrijke en zwaar geannoteerde manuscript tot een publieksboek. De ongeautoriseerde uitgave is verzorgd door het NIOD, een afkorting die sinds 2011 staat voor het Instituut voor Oorlog, Holocaust- en Genocidestudies. Het is een postuum levenswerk, net zoals het half afgebouwde huis in Dakar, dat de auteur aan zijn reizen voor West-Afrika overhield.
De zwarte schande. Afrikaanse soldaten in Europa 1914-1922
Dick van Galen Last. Uitg. Atlas Contact, Amsterdam 2012. 400 blz. 29,95
