De hele Peter Pontiac
Pontiac leidt al lang een rustig en geregeld bestaan, zeker na de geboorte van zijn dochter, maar voor velen blijft hij toch de undergroundtekenaar, de man van sex, drugs and rock n roll, de man die de binnenkant kende van de kraak- en de punkbeweging. Het ruige werk, dus. Dat klopt ook wel. Pontiac heeft een voorkeur voor de rafelranden van het leven en hij tekent die rafels niet mooier dan ze zijn...
Pontiac is een autobiografisch tekenaar, die vaak herkenbaar in zijn eigen strips optreedt. Ook schept hij wel personages die duidelijk afsplitsingen van hemzelf zijn. Daarbij spaart hij ook zichzelf niet. Hij tekent niet alleen zichzelf terwijl hij aan het tekenen is of terwijl hij rondloopt op het festival Lowlands, maar ook bijvoorbeeld als hij drugs gebruikt, in de periode dat hij dat nog deed.
compositie
In Rhythm leren we Pontiac en zijn stripwerk kennen. Bij het doorbladeren valt meteen op dat veel plaatjes helemaal vol zijn. Veel figuurtjes, weinig lege ruimte. Daardoor is er ook bij herlezing van de strips steeds weer iets nieuws te ontdekken. Veel details blijken je bij eerste lezing ontgaan te zijn. Aan de figuren kun je zien dat Pontiac Robert Crumb bewondert; je kunt slechtere voorbeelden nemen.
En altijd, werkelijk altijd, is het tekenwerk tot in de puntjes verzorgd. De compositie is doordacht, tot en met de keuze van de vorm van de kaders. Van elke tekening is duidelijk dat die alleen door Pontiac gemaakt kan zijn. Niet alleen door zijn stijl, maar ook door de tekst, waarin altijd weer de auteur terug te vinden is.
Kraut
Het meest indrukwekkende werk van Peter Pontiac is Kraut, dat overigens niet in Rhythm is opgenomen. In Kraut gaat Pontiac op zoek naar zijn vader. Vader Joop Pollmann was lid van de NSB en werkte in de oorlog als Kriegsberichter voor de SS. Pollmann heeft daar nooit veel over willen vertellen en in de jaren zeventig verdween hij ook nog eens op mysterieuze wijze. Hij werd het laatst gezien in de Daaibooibaai bij Curaçao. Is hij verdronken? Was het zelfmoord? Leeft hij toch nog ergens? Niemand die het weet.
In Kraut gaat Pontiac het gesprek met zijn vader aan. Eigenlijk is het boek één lange brief aan zijn vader, waarin Pontiac hem verwijten maakt, maar waarin hij hem vooral wil leren kennen. Pontiac probeert erachter te komen wat het betekent om een zoon van een dergelijke vader te zijn. Hij onderzoekt niet alleen het leven van zijn vader, maar ook dat van zichzelf.
stripliteratuur
Een biografiek noemde Pontiac het, anderen noemden het wel de tegenhanger van Spiegelmans Maus, waarin Art Spiegelman zijn joodse vader portretteert. Een beeldroman is het eigenlijk niet, maar het aangrijpende boek leest wel als een spannende roman. Het boek verscheen voor het eerst in 2001 en er was niets in de Nederlandse stripliteratuur dat ermee vergeleken kon worden.
In 2005 verscheen een herdruk, uitgebreid met nagekomen berichten. Deze uitgave van Kraut is nu opnieuw verschenen in een goedkope herdruk. Het is mooi dat in Rhythm en Kraut het werk van Pontiac verzameld is. Daarnaast zijn er nog veel illustraties die ook wel eens een plaatsje in een verzamelboek zouden verdienen.
Rhythm (verzameld stripwerk)
Peter Pontiac. Uitg. Oog & Blik/De Bezige Bij, Amsterdam 2011. 368 blz. 49,90
