Literatuur: Kroniek van een verzonnen leven - Charles Ducal

Wie in de jaren vijftig opgroeide in het katholieke zuiden van Nederland of in Vlaanderen zal veel herkennen in deze levensgeschiedenis van Remi Dessein. Ook al is Remi niet alleen op de wereld, zo voelt het voor hem zelf wel. Hij is erg intelligent en haalt de hoogste cijfers op school, maar thuis krijgt hij daar nauwelijks complimenten voor. Naar zijn gevoel ziet niemand hem staan, behalve als hij iets niet goed gedaan heeft. Dan wacht hem straf. Nu heeft hij daar zelf ook wel aan bijgedragen door een grote zonde te begaan. Hij heeft ontdekt dat ‘zijn ding’ reageert op aanraking, waarna het gaat ‘bonken’ in zijn hoofd. Daarna is er spijt en belooft hij God beterschap. Masturberen is natuurlijk zonde en je krijgt er ruggenmergverweking van, maar de schaamte hangt ook samen met van een verkrachting die de elfjarige Remi ziet. Het slachtoffer wordt gedood. Remi durft daar niets over te zeggen omdat er in de buurt van het misdrijf ook een pornoboekje is gevonden en dat is van hem.

Zo te zwijgen over zoiets ernstigs vanuit schaamtegevoelens is wat veel van het goede. Ook zonder een dergelijk trauma zou het zondebesef bij een briljante katholieke jongen goed uit de verf gekomen zijn.

De eenzaamheid die de jongen ervaart als hij telkens de beste van de klas is, hoe hij dat van zichzelf ook moet zijn en hoe hij de andere kinderen omkoopt door hen bij proefwerken te laten afkijken, is goed getroffen. Ook het tijdsbeeld, waarbij Remi eind van de jaren zestig en begin van de jaren zeventig zijn geloof verliest en zich laaft aan marxistische idealen, komt overtuigend over.

Dan wordt hij ook nog eens een bekend dichter, die afknapt op een vernietigende recensie en intussen ook nog zijn beste vriend van zich vervreemdt. Pas op het eind van zijn leven ontdekt Remi hoe hij almaar medelijden met zichzelf had en daarbij geen oog had voor zijn goede vriend, niet voor zijn echtgenote en niet voor zijn ouders. Dan wordt hij alsnog gelouterd.

In hoeverre deze biecht verzonnen is, mag gevraagd worden. Remi heeft vijf dichtbundels geschreven en zijn verzameld werk is verschenen. Dat lijkt erg veel op het werk van de ­auteur Charles Ducal, die zijn ver­zameld werk de titel gaf: ‘Alsof ik er haast ben’ en die evenals Remi de Lucy B. en C.W. van der Hoogtprijs heeft gewonnen. Frans Dumontier, de ware naam van Ducal, groeide ook op in een katholiek boerengezin in Vlaanderen en was net als zijn hoofdpersoon langdurig leraar Nederlands.