Buitenbeentje Hella Haasse leefde het liefst in haar verbeelding

Het aantal gedode tegenstanders was een belangrijke maatstaf voor succes bij het Nederlandse leger in Nederlands-Indië. Het leger maakte zich niet druk om slachtoffers onder de burgerbevolking.

De televisieserie Baantjer werd een groot succes, wat leidde tot vernieuwde populariteit van de boeken van Baantjer. Na het overlijden van Appie Baantjer nam Peter Römer de pen over en zette de serie voort.

Hella Haasse was als kind een buitenbeentje dat vluchtte in haar verbeelding. Die verbeelding werd haar leven. Wie ben ik? Waar kom ik vandaan? Welke voorgeschiedenis, welke voorouders hebben mij gemaakt tot degene die ik ben geworden?

Wie denkt dat grootschalige sloop iets uit de jaren zestig en zeventig van de vorige eeuw is, wordt door het boek Amsterdam sloopt genadeloos uit de droom geholpen.

Het gesprek over herbestemming van kerkgebouwen is actueel. Het aantal kerkgebouwen in Nederland ligt rond de 6900. Daarvan hebben er nog 5285 een religieuze functie, oftewel 74 procent. De overige gebouwen hebben een andere functie gekregen, waarvan de maatschappelijk/culturele functie en de woonbestemming de belangrijkste zijn. Maar we komen in kerken ook kantoren, horeca, winkels en onderwijs tegen. Architectuurhistoricus Herman Wesselink promoveerde op de bedreigde kerkgebouwen uit de periode 1800 tot 1970 en geeft een overzicht van de kerkbouw in de drie grote kerken van de negentiende en twintigste eeuw, de Rooms-Katholieke Kerk, de Nederlandse Hervormde Kerk en de Gereformeerde Kerken in Nederland. De kerk ontwikkelde zich protestants gesproken steeds meer van een preekruimte tot een ruimte waar de liturgie beleefd kon worden. De vraag wat je uiteindelijk met een kerkgebouw moet dat uit zijn religieuze functie wordt ontheven, wordt niet eenduidig beantwoord. Er valt wel een pleidooi te lezen voor de religieuze dimensie van kerkgebouwen als architectonische hoogstandjes.

Wie geestelijk op de toppen van het bestaan staat, moet dit boek niet lezen. Dat is althans de aanbeveling van de schrijver, voorganger en geestelijk leider in Oklahoma (VS). In Nederland werkt hij mee aan conferenties over geestelijk leiderschap waarbij de stichting Opwekking een grote rol speelt. De directeur, Ruben Flach, schreef daarom een voorwoord. Daarin vat hij de kern goed samen met het woord van Habakuk: nochtans, en toch … In het boek komen vele voorbeelden langs van lijden. Mensen worden ziek, sterven jong, mislukken in relaties en lijden onder vele dingen. Waar is God, waarom grijpt Hij niet in, waar zijn zijn engelen? Hoe kun je blijven geloven dat God goed is? Het is met deze voorbeelden een boek voor hen die zelf lijden, die pijn hebben en die twijfelen. Twijfelen mag, zoveel als je wilt, maar verlies het geloof niet. Daar komt het volgens de schrijver op aan. Blijven vertrouwen. Het boek had aan diepgang gewonnen als de mogelijkheid om door je geloof heen te zakken, het te verliezen, meer aan de orde was gekomen. Nu blijft het te veel hangen in: eens zul je het beseffen en geloven en omarmen dat God goed is.

Augustinus zegt in een pinksterpreek tegen de pasgedoopten over dat sacrament: ‘wij zien daarbij het ene en ons begrip weet het andere aanwezig’. Je ziet het ene en intussen geloof je het andere. De titel van dit boek over de zeven sacramenten van de Katholieke Kerk geeft de kern weer van de beschrijving van de sacramenten en de verbinding met het werk van de Heilige Geest die de auteur, pastor van de Cenakelkerk in Heilig Landstichting, legt in zijn besprekingen. Oorspronkelijk verschenen ze als serie artikelen, nu zijn ze geredigeerd en samengebracht met artikelen over liederen bij de sacramenten. Die liederen zijn voor de gemiddelde protestant doorgaans onbekend. De bespreking van de sacramenten ademt onmiskenbaar de geur van de wereldkerk van Rome. De protestantse traditie kent er überhaupt geen zeven maar twee. Het boek is een uitstekende kennismaking met de katholieke sacramentstraditie, in woord en lied. Het mist wel de oecumenische dimensie, ook waar die natuurlijkerwijs dichtbij ligt, bijvoorbeeld in het sacrament van boete en verzoening, de biecht. Of het verplichte kost is voor het eigen achterland, aldus de achterflap, kan ik als protestant niet beoordelen.

Een serie schijnbaar losse gebeurtenissen laat de lezer van het zesde boek van de Vlaamse schrijver Jan van der Cruysse aanvankelijk in verwarring achter. Maar er is meer aan de hand in Win win. De Belgische studente Paula, die een anonieme uitnodiging krijgt om naar Amerika te komen, wordt in een ingewikkeld verhaal getrokken over verdronken bootvluchtelingen, zwendel met coronavaccins en moord en roof op bestelling. Eenmaal in Amerika moet Paula rennen voor haar leven als een bende gangsters het op haar heeft voorzien. Een race door Amerika is het gevolg. De schrijver van de prachtige trilogie Bling Bling heeft nu een heel ander misdaadverhaal geschreven. Waar zijn eerdere boeken een chronologische lijn volgden, wisselt het verhaal nu vaak van tijd en van gezichtspunt. Het maakt zijn nieuwe thriller Win win – die dubbele woorden in de titel zijn zo langzamerhand zijn kenmerk – aantrekkelijk ingewikkeld. Samen met de actuele onderwerpen in het verhaal maakt het de nieuwe Van der Cruysse tot een echte aanrader.