Hervertelling van de beroemde mythe van Troje

In Het slavenschip haalt Marcus Rediker de tot slaaf gemaakten achter de cijfers en statistieken vandaan. De ellende die Rediker beschrijft, tart het rechtvaardigheidsgevoel. De pijn en het onrecht schreeuwen van de pagina’s.

In haar boek Eetiquette legt culinair journalist Mara Grimm uit hoe je netter, maar vooral ook lekkerder en makkelijker kunt eten. Want hoe kun je het beste een bitterbal eten zonder je mond te branden?

Hevige gevechten, geheime commando-operaties en een constant onbegrip vanuit Den Haag, dat is het beeld dat veteranen presenteren van de ‘opbouw-en-veiligheidsmissie’ in Uruzgan.

In hun boeken over genade bieden Jan Pool en Arie de Rover nuttige handvatten voor christenen over leven met genade. Maar de theologische basis is aan de magere kant.

Volgens de vrijgemaakt-gereformeerde predikant van Heemse houden veel mensen er een therapeutisch godsbeeld op na. Hij bedoelt daarmee dat het bij Gods liefde vooral om ons als mens draait, dat wij gelukkig worden en rust en hulp in ons leven ervaren. Over Gods woede, toorn, wordt niet of nauwelijks meer gesproken. Maar dan verlies je veel, niet alleen Gods toorn, maar ook Gods liefde. Deze inleiding op zijn bijbelstudies geeft die studies iets therapeutisch, hij wil corrigeren en helen. In de bijbelstudies gaat de schrijver na wat Gods mensenliefde inhoudt en wat Gods woede over de zonde inhoudt. Steeds geeft hij ook gespreksvragen en stellingen of liederen tussen de tekst door. Dat maakt het gesprek erover makkelijker. De meest sterke studie is die waarin Gods liefde en God liefhebben worden uitgelegd als ‘liefhebben om God Zelf, Wie Hij is en wat Hij doet’, niet om de verdienste of beloning van hemel en hel. De schrijver heeft tussendoor ook wel wat pastoraal-therapeutische noten op zijn zang. Zo ziet hij de huwelijkse belofte als een onvoorwaardelijke en onverbrekelijke, ook in een gebroken huwelijk. Omdat Gods liefde onvoorwaardelijk is.

De schrijver werkt voor Open Doors, een organisatie die zich inzet voor vervolgde christenen. Daar komt hij mensen tegen met een vastberadenheid die jaloers maakt. Waar christenen niet vrij zijn te geloven en openlijk te belijden, daar bloeit vastberadenheid. Dat is een geloofseigenschap die zich goed laat combineren met een andere passie: hardlopen, marathons lopen. Daar gaat het ook om vastberadenheid, vooral wanneer de laatste kilometers echt pijn doen. Visser doet verslag van diverse ontmoetingen met christenen wereldwijd die vervolgd worden, in meer of mindere mate, van Egypte tot Irak, en van Libië tot Noord-Korea. Er spreekt gedrevenheid en passie uit dit boek: ook wij hebben vastberadenheid nodig. Die overtuiging geeft het boek iets urgents en dringends. Je kunt niet vrijblijvend christen zijn, je moet in beweging komen voor Gods kerk. Die is immers één, en niet opgedeeld in vrij of vervolgd. Storend is het aantal aanbevelingen hoe goed en nodig dit boek wel niet is, meer dan tien prominenten uit het christendom. Niet het vele is goed, maar het goede is al veel. Het maakt de zaak van de vervolgde christenen te veel een promo-zaak.

Op 2 december 2019 vond aan de Theologische Universiteit Apeldoorn een studiedag plaats onder de titel ‘Knellend of knullig? Kerk, recht en kerkrecht’. Zeven van de bijdragen aan deze dag zijn omgevormd tot artikelen die nu zijn gebundeld en uitgegeven in de serie Apeldoornse studies. De eerste drie bijdragen zijn meer algemeen van aard. Die gaan over de autonomie van het kerkrecht, over de juridisering ervan - kerken en kerkleden die naar de rechter stappen - en ze benoemen trends in de eigen inrichtingsvrijheid van kerken. Deze artikelen zijn in het algemeen descriptief van aard, ze benoemen de dingen zonder ze expliciet te wegen of waarderen. Dat gebeurt meer in de laatste vier bijdragen, waar casussen worden behandeld. Onder andere de recente zaak-Kruiningen over een tuchtmaatregel op een diaken passeert de revue. Een arbeidsconflict in kerkelijke kring wil ook de wereldlijke rechter nogal eens halen. Aandacht voor privacy en het kostenplaatje van een jurist – goede raad is duur, maar hoeft niet veel te kosten – vormen de sluitpost van deze studie.

Ooit behandelde Willem Ouweneel, een veelzijdig Schriftgeleerde, onderzoeker en schrijver, de Joodse feestdagen. Nu zijn de christelijke feestdagen aan de beurt. Dat zijn weliswaar menselijke verzinsels volgens hem, maar wel verzinsels naar bijbelse geest. Zijn leidraad is de ordening van het kerkelijk jaar in de lutherse traditie. Bach schreef daarbij zijn kerkelijke cantates. Deze worden in het boek geciteerd en ‘beluisterd’. Overigens komen ook andere muziekstukken aan bod, met name op de hoogtijdagen van Kerst en de paascyclus. Van advent (rond 1 december) tot en met Sint Andries (30 november) geeft Ouweneel zijn mijmeringen weer, meditatief en wijsheid-achtig. De kennis van het kerkelijk jaar krijgt een verdieping. De schrijver maakt ook gebruik van de werken van Rembrandt. Een opvallende bron is een boek van meester Heuvel uit het begin van de twintigste eeuw over het boerenleven in het oosten van het land. Deze schoolmeester legt vaak een verband tussen folklore en kerkelijke hoogtijdagen, op een romantiserende, poëtische en bevindelijke wijze. Daar moet je van houden. De keuze is vanuit de schrijver begrijpelijk - hij redigeerde een heruitgave - maar is wat willekeurig.