Wat komt er na dit leven? Hemel en hiernamaals zijn werkelijkheden die ons kenvermogen te boven gaan

Op de dag in 1939 dat de Duitsers Polen binnenvallen, trouwt in het Franse Saint-Malo bibliothecaresse Jocelyn met haar geliefde Antoine Ferrec. Hun geluk is van korte duur, want Hitler strekt zijn tentakels ook uit naar Frankrijk en Antoine wordt onder de wapenen geroepen. Als in juni 1940 behalve Parijs ook haar woonplaats wordt bezet, besluit Jocelyn in brieven aan de beroemde auteur Marcel (en niet Emile!) Zola te beschrijven wat die bezetting voor haar betekent. En niet te vergeten voor haar geliefde bibliotheek, die behalve kostbare werken ook veel boeken bevat die de Duitsers zeer onwelgevallig zijn.

Nelleke Noordervliet laat in haar roman Wij kunnen dit een liefde opbloeien tussen twee veertigers, die het nodige hebben meegemaakt en de ander niet willen belasten met hun verleden. Maar is dat wel zo verstandig? En dan komt de coronapandemie ook nog om de hoek kijken.

Het is van alle tijden. Het ene volk meent recht te hebben op andermans land, beschaving en vrede te moeten brengen aan burgers die daar in hun ogen bij gebaat zijn.

Hoe voorkom je dat jongeren vrijheid als iets vanzelfsprekends zien? Oorlogsverhalen kunnen daar een rol in spelen. Hoe voelt het als je niet mag zeggen wat je echt denkt?

De schrijver, spreker en voorganger in Rotterdam bij de Europoort International Church wil een volbloed discipel van Jezus zijn. Al jong werd hij gegrepen door het zendingsbevel van Jezus om discipelen te maken. Maar hoe doe je dat? Dit boek wil in de vele boeken over discipelschap het verschil maken door praktisch te zijn. Telkens wordt een tekst besproken uit de Bijbel en verbonden met een voorbeeld uit het dagelijks leven. De teksten vallen op door hun directheid. Je moet niet bang zijn direct aangesproken te worden. En de bedoeling is ook duidelijk: jij moet een discipel worden van Jezus. In de praktijk van het discipel-zijn komen nogal wat evangelische paradepaardjes voorbij, van tongentaal tot en met genezing. Door deze expliciete zaken kan het zijn dat diegene die toch al twijfelt over zijn geschiktheid als discipel van Jezus wordt afgehouden. Wat minder uitbundig en theologisch meer evenwichtig zou dit boek sieren. Daar kunnen de aanbevelingen – het zijn er ook weer vele, trend in uitgeversland – niets aan toe of afdoen.

De inhoudsopgave is op de achterflap en in het voorwoord te vinden. Dit boek gaat over twee onderwerpen uit het Oude Testament, namelijk de boodschap van de verzoening, en de boodschap van bekering bij de profeten. Daarna volgen twee onderwerpen uit het Nieuwe Testament, de boodschap van het komende gericht bij Jezus, en de boodschap van het Johannesevangelie. De schrijver, tot 2021 docent aan het Hersteld Hervormd Seminarie, verduidelijkt de aard van zijn studie als ‘bijbelse theologie’. Die staat tussen de exegese en de dogmatiek in. Ze verbindt enerzijds de uitleg van bijbelteksten met de dogmatiek en vice versa. Dit boek neemt zijn uitgangspunt in de leer van de Reformatie dat alleen de Schrift de bron en norm is van ons leren en spreken. Dat is in de bijdragen goed te merken. Het is een orthodoxe vertolking van het klassiek-gereformeerde denken en belijden dat de Schrift alle gezag toekent om ons aan te onderwerpen, wat kritische en wellicht ongelovige stemmen ook beweren. Dat komt het gesprek niet altijd ten goede. De hel moet daarom bijvoorbeeld als een eeuwige rampzaligheid worden opgevat volgens de auteur. Weliswaar om ons aan te sporen ons te bekeren, maar toch.

De meeste kerkbladen openen met een meditatie, een overdenking of een stichtelijk woord. Zo ook het Gereformeerd Kerkblad van Midden en Zuid-Nederland. De gereformeerde dominee David de Jong schrijft al jarenlang de stichtelijke stukjes voor dit blad. In deze uitgave zijn er 97 verzameld. Meestal citeert de schrijver uit zijn preken, geen samenvattingen, maar een treffend gedeelte, een rake gedachte. De stukjes kenmerken zich door een exegetische benadering, de Schriftuitleg blijft bepalend voor de stichtelijke, opbouwende gedachte die volgt. Daarin herken je het typisch gereformeerde karakter van deze eigentijdse stukjes. De kortheid van de stukjes zit het gebruik van meerdere bijbelteksten soms wel in de weg, die komen dan niet altijd tot hun recht. De bijbelboeken komen van Genesis tot en met Openbaring aan bod. Ook de getijden van het jaar, van Advent tot de zondag van de Voleinding komen langs, evenals de thema’s leven en samenleven. Wie denkt dat het woord stichtelijk uit de titel slaat op vroom en innerlijk, die komt bedrogen uit. De meeste stukjes zijn uit het (kerkelijk) leven gegrepen.

De titel van deze gids voor jonge twijfelaars is treffend: Groeipijn. Sommige pubers hebben daar geducht last van, anderen minder. Maar het hoort erbij. Zo hoort volgens de schrijver twijfel bij het geloofsleven. Dat is voor sommige soorten gereformeerden niet vanzelfsprekend. Twijfel is daar uit den boze, zonde zelfs. Dit boekje doet daar niet aan mee, maar is wel bekend met die gereformeerde wereld. Dat merk je aan de vraagstelling – help ik twijfel, ben ik nu echt een gelovige, en: ik voel me niet thuis in mijn kerk – en de behandeling van het thema. Die is gericht op de zoekende, hogeropgeleide en kerkelijk meelevende jongere mens tussen de 16 en 27 jaar. Hun verhalen worden ook meegenomen en verteld. Sowieso zijn persoonlijke verhalen van de schrijver zelf sterk aanwezig. De schrijver heeft een groot inlevingsvermogen. Deze aanpak geeft ook een beperking aan de reikwijdte van dit boek. Wie gewend is aan twijfel als denkmethode of wie geen stevige gereformeerde achtergrond heeft, zal zich minder herkennen in deze gids. Het gidsende karakter blijkt verder uit de praktische aanwijzingen na elk hoofdstuk: wat kun je doen, wat bekijken en wat lezen?