Een grondige studie van Wim J. Kok en Raymond R. Housoul

Niet lang geleden verklaarde schrijver Adriaan van Dis dat bijbelverwijzingen in zijn romans – tot zijn spijt – maar zelden opgemerkt worden (in het televisieprogramma Adieu God). Een dergelijk lot zal Precies zoals hij was van Steef van Gorkum (1990) waarschijnlijk niet treffen. Alleen al de twee hoofdpersonages dragen namen die in dit verband moeilijk mis te interpreteren zijn: Simon en Andreas. Hier geen broers door de bloedband, wel in figuurlijke zin. Een verbintenis voor het leven: ‘Hoe kan het toch dat wij zulke goede vrienden zijn geworden?’, vraagt Andreas zich hardop af. ‘We verschillen best wel van elkaar.’ ‘Dat maakt niet uit’, zegt Simon. ‘Dat je dezelfde hobby’s hebt of een karaktereigenschap deelt, dat is soms handig voor een oppervlakkig zakelijk contact. Maar het is niet genoeg voor echte vriendschap.’ Alles eindigt abrupt wanneer Simon bij een vliegtuigcrash omkomt.

Er ligt een nieuwe Asterix-strip in de winkel: Asterix en de Griffioen.

In de visienota van de Protestantse Kerk in Nederland wordt van de kerk gezegd dat ze een gemeenschap van Woord en sacrament is. Scriba van die kerk, René de Reuver, haakt er in zijn voorwoord graag bij aan om dit boek aan te bevelen. De docent kerkrecht – ook goed ingevoerd in liturgische zaken, hij promoveerde er ooit op – en de emeritus professor dogmatiek proberen met dit boekje de inhoud van doop en avondmaal weer ter sprake te brengen. God is tastbaar nabij, met water, brood en wijn. De auteurs volgens niet één bepaald formulier of handelwijze. Uitgangspunt is het protestantse Dienstboek deel II. Dat kent vele vormen en varianten. Steeds pleiten ze voor een inhoudelijke benadering, hoe je de sacramenten ook doet of ontvangt. Daarmee is de benadering een klassiek protestantse: de dingen hebben zin, en uitleg is steeds weer nodig. De neiging om het dooponderwijs achterwege te laten of zeer in te korten kan rekenen op kritische vragen bijvoorbeeld. Al met al is het een goede inhoudelijke kennismaking met de sacramenten vanuit de liturgie, waarbij het gesprek met andere theologie en seculiere verschijnselen wordt meegenomen.

Al eerder deden de schrijvers van dit boek onderzoek naar de genezingen van Jezus. Daarnaast hebben zij met ziekte het nodige te stellen gehad. Ze onderzoeken nu hoe behalve in de evangeliën bij Jezus, genezingen werken bij Paulus, bij Jakobus en bij Johannes. Er zijn sterke overeenkomsten: Jezus geneest daadwerkelijk ook vandaag, en er zijn verschillen. Bij Paulus is niet iedereen een potentiële gebedsgenezer, het is een gave. Bij Jakobus speelt de kerkleiding een grote rol én de bijzondere omstandigheden waarin de gemeente verkeert. Dat Jakobus de apostolische successie initieert is een vergaande conclusie. Bij Johannes ligt de nadruk weer op de wil van God en het moment waarop genezing plaatsvindt. Bij geen van de genezingen is het eigen geloof of vroomheid een voorwaarde. Na deze modellen komt de spanning tussen Gods vrijmacht om wel of niet te genezen en de menselijke verantwoordelijkheid om te bidden naar voren. Uiteindelijk pleiten de auteurs om zowel te bidden om genezing als de begrafenis voor te bereiden. Zij hebben zelfs hoop voor een opleiding om de gave van genezing te ontwikkelen. Het evenwicht in deze studie is te waarderen, een aparte opleiding lijkt me te veel van het goede.

Kleine groepen zijn belangrijke bouwstenen voor veel gemeenten. Als die kleine groepen zich bezighouden met de Bijbel worden de mensen en hun gemeente er rijker van. Maar hoe doe je bijbelstudie, met wie en met welke methoden? En wat te doen als het even niet loopt? Dit soort praktische vragen staat centraal in dit handboek. Wie gewoon bijbelstudies wil, moet een ander boek lezen, maar wie zich wil verdiepen in achtergrond, methode, opzet en evaluatie kan hier goed terecht. In het eerste deel gaat het inhoudelijk over de Bijbel en zijn lezer en ontvanger. In het tweede deel wordt meer ingegaan op de praktijk van een bijbelkring. Dan gaat het over de gespreksleider, over de samenstelling van de groep, en ook – actueel – over de kracht en zwakte van online bijbelstudie. Waardevol zijn de adviezen over meeleven en contact. Een kring gedijt als bouwsteen van een levende gemeenschap minder als de frequentie van samenkomen laag ligt. Een keer in de twee à drie weken vinden de schrijvers, allen werkzaam als (hbo-)theologen in een agogische en pedagogische setting, het ideaal. Verwerkingsopdrachten en werkbladen maken dit boek een handzaam doe-boek.

Regelmatig wordt het begrip zen gebruikt voor zoiets als rust en kalmte, leegte. Thomas Merton heeft zich in de jaren zestig van de vorige eeuw intensief beziggehouden met de oosterse zenmeester D.T. Suzuki.

Wie wil weten hoe kielhalen in zijn werk ging en welke andere straffen op een Nederlands fregat anno 1597 werden toegepast, vindt in de nieuwste roman van Gustaaf Peek ijzingwekkende voorbeelden.

Een nieuwe verhalenbundel geeft treffend de diversiteit van Adriaan van Dis weer en maakt de liefhebber blij met de hernieuwde publicatie van een 35 jaar oude novelle.