Het verhaal van Sam en Henny Eisenmann
Recensie
Het nieuwste boek van Bart Wallet, hoogleraar Joodse studies aan de Universiteit van Amsterdam, gaat over het orthodox-joodse gezin van Sam en Henny Eisenmann. Het bijzondere van het gezin was dat iedereen de oorlog overleefde: vader Sam, moeder Henny en de kinderen Gershon, Ruth, David en Ephraim. Tijdens de oorlog werd het gezin zelfs uitgebreid: Ephraim kwam op 1 mei 1944 ter wereld in de vroedvrouwenschool in Heerlen. Zijn naam verwees naar de zoon die de bijbelse Jozef in het land Egypte had gekregen. Bij het geboortebericht dat de ouders Sam en Henny na de oorlog deden uitgaan, plaatsten zij de tekst: ‘Want God deed mij groeien in het land mijner onderdrukking.’ Die woorden had Jozef gesproken na de geboorte van zíjn zoon Ephraim.
De bijzondere onderduikgeschiedenis van de familie Eisenmann en hun orthodox-joodse geloof bieden al genoeg ingrediënten voor een boeiende familiegeschiedenis. Bart Wallet voegt er iets wezenlijks aan toe. Hij vertelt over de vorige generaties Eisenmann, de keuzes die ze maakten, en hoe het gezin van Sam en Henny daardoor beïnvloed werd. Hij vertelt ook over de keuzes die Sam en Henny maakten, en hoe die het leven van hun kinderen bepaalden.
Die keuzes, zo laat Wallet zien, hingen nauw samen met enkele grote thema’s uit de twintigste eeuw: het antisemitisme in Europa, uitlopend op de Holocaust, en de opkomst van het zionisme, uitlopend op de stichting van de staat Israël. Beide thema’s zijn beschreven vanuit het perspectief van de familie..
