CU-plan ontziet lage inkomens bij energietransitie
Den Haag
Daardoor zullen mensen ‘die geen tientje per maand kunnen missen’, volgens CU-leider Gert-Jan Segers niet lijden onder een verdere verhoging van de energiebelasting op aardgas. Die belasting moet huishoudens aanzetten tot het isoleren en aardgasvrij maken van hun woning.
De steeds hogere energierekening roept weerstand op bij de bevolking. Volgend jaar stijgt de belasting op aardgas met 3 cent per kuub en gaat de stroomtaks met 0,72 cent per kilowattuur omlaag.
De energierekening stijgt ook door de Opslag Duurzame Energie (ODE), waarmee subsidies op onder andere windmolenparken worden betaald. Volgens prijsvergelijker Pricewise zijn huishoudens volgend jaar gemiddeld 327 euro meer kwijt aan energie. Die stijging is hoger dan in de afgelopen jaren. Wel staat daar een verlaging van de inkomstenbelasting tegenover. De belastingverhoging uit het Klimaatakkoord komt hier vanaf 2020 nog bovenop.
Het kabinet wil volgende week beslissen over de energiebelasting op aardgas en elektriciteit. Volgende week vrijdag presenteert het Klimaatberaad een pakket maatregelen om de CO2-uitstoot in Nederland voor 2030 terug te dringen met 49 procent. Het gasvrij en gasarm maken van huizen is een belangrijk onderdeel daarvan.
kansrijk
Segers acht zijn voorstel ‘kansrijk’, omdat ook de rest van de coalitie niet wil dat het (dure) klimaatbeleid te hard aankomt bij bepaalde groepen burgers. Hij wil niet zeggen welke verhoging van de gasbelasting hij aanvaardbaar vindt, maar een verhoging met 20 cent per kubieke meter zit er wat hem betreft niet in. Hij wil in ruil voor een veel kleinere verhoging van de gasbelasting, iedereen een belastingkorting geven. Die belastingvrije drempel bestaat al, maar zou per 2019 worden geschrapt. Als het aan Segers ligt, verhoogt het kabinet die algemene korting op de energierekening juist. Eerder dit jaar drong oppositiepartij GroenLinks daar al op aan. ‘Zo’n belastingmaatregel komt verhoudingsgewijs veel meer ten goede aan mensen met een smalle beurs’, aldus Segers.
Segers heeft zijn voorstel op tafel gelegd bij het kabinet en de coalitiepartners. Het CU-plan gaat minder ver dan het voorstel dat de klimaattafel van Diederik Samsom voor de zomer indiende. Samsom zag een verhoging van de gasbelasting met 5,5 cent als een eerste stap; in de jaren erna zou die belasting verder moeten stijgen naar 20 cent.
warmtepompen
De tafel van Samsom stelde ook voor de belasting op elektriciteit met 2,7 tot 7,3 cent te verlagen. Dat maakt warmtepompen, die veel stroom verbruiken, aantrekkelijker. De ChristenUnieleider acht die ‘schuif’ – gas duurder, stroom goedkoper – ‘niet sociaal’. ‘Dat valt negatief uit voor lagere inkomens, terwijl de hogere inkomens profiteren.’ Hogere inkomens verbruiken gemiddeld meer stroom: ze bezitten meer elektrische apparaten en vaker een elektrische auto. ‘Als je voor duizenden euro’s zonnepanelen of een warmtepomp aanschaft, kun je dat terugverdienen via je elektriciteitsrekening. Maar dergelijke investeringen zijn maar voor een kleine minderheid weggelegd.’
Een kleine verhoging van de gasbelasting zal huiseigenaren ‘beperkt’ verleiden tot verduurzaming van hun woning, stelt het Planbureau voor de Leefomgeving. Als de prijsprikkel niet groot genoeg is, zal het kabinet het aardgasverbruik op andere manieren moeten zien te verminderen. Bijvoorbeeld door huiseigenaren te dwingen hun huis te ‘vergroenen’ (impopulair, dus slecht voor het draagvlak) of door middel van subsidie (populair, maar duur voor de overheid). <